Μην Περιμένεις

«Μην Περιμένεις» – Η έγκαιρη διάγνωση του Καρκίνου Πνεύμονα σώζει ζωές

Καθώς η πανδηµία COVID19 οδηγείται στο τέλος της, ήρθε η ώρα το Εθνικό Σύστηµα Υγείας να επιστρέψει στον πρωταρχικό ρόλο του, που είναι η υγεία των πολιτών µέσω της πρόληψης και αντιµετώπισης όλων των νοσηµάτων.

Ένα από τα πιο συχνά και µε ιδιαιτέρως δυσχερή έγκαιρη διάγνωση νόσηµα είναι ο Καρκίνος του Πνεύµονα (ΚΠ): αν και αποτελεί το δεύτερο σε συχνότητα νεόπλασµα στις δυτικές κοινωνίες, εν τούτοις είναι το πιο θανατηφόρο, µε τους ασθενείς µε ΚΠ που διαγιγνώσκονται σε αρχικό στάδιο να επιτυγχάνουν πλήρη ίαση, ενώ µόνο το 10% των ασθενών µε εκτεταµένες µεταστάσεις από ΚΠ να επιτυγχάνουν µακροχρόνια επιβίωση. Ο κυριότερος λόγος για την ανωτέρω παραδοξότητα είναι η «ασάφεια» των συµπτωµάτων, που είναι µη ειδικά, δηλαδή συνυπάρχουν σε πολλά πνευµονικά ή χρόνια νοσήµατα, καθώς και σε καπνιστές. Όταν ο Καρκίνος Πνεύμονα εκδηλώνει συµπτώµατα, η νόσος είναι συνήθως προχωρηµένη, µε λιγότερες δυνατότητες θεραπευτικής παρέµβασης, ενώ η έγκαιρη, προσυµπτωµατική διάγνωση του ΚΠ είναι εξαιρετικής σηµασίας, γιατί µπορεί να παρέχει πλήρη ίαση στον ασθενή. Και ενώ µέχρι πρόσφατα δεν υπήρχε τεκµηριωµένη µέθοδος προ-συµπτωµατικού ελέγχου, µεγάλες διεθνείς µελέτες έχουν πλέον τεκµηριώσει πέραν πάσης αµφιβολίας ότι η χρήση της Αξονικής Τοµογραφίας Θώρακος Χαµηλής ∆όσης (LDCT) µπορεί να επιτύχει πρώιµη διάγνωση και να βελτιώσει τη συνολική επιβίωση από τη νόσο. Ενδεικτικά, η Αµερική µελέτη NLSTαπέδειξε ότι η λειτουργία ενός οργανωµένου προγράµµατος προ-συµπτωµατικού ελέγχου µε LDCTπαρέχει διαγνώσεις ΚΠ σε στάδιο (Ι) κατά ποσοστό 63%, και µείωση των θανάτων από ΚΠ κατά 20%. Στην ανάλογη Ευρωπαϊκή µελέτη NELSON τα αντίστοιχα ποσοστά διαγνώσεων σε στάδιο (Ι) ήταν 59% και η αύξηση της µακροχρόνιας (10ετους) επιβίωσης 24%. Εάν τα ανωτέρω ποσοστά αναχθούν στο Ελληνικό πληθυσµό, φαίνεται ότι η εφαρµογή ενός Εθνικού, οργανωµένου προγράµµατος προσυµπτωµατικού ελέγχου θα µπορούσε να σώζει 2.000 ζωές ετησίως. Επιπλέον, ένα τέτοιο πρόγραµµα θα βελτίωνε συνολικά την ποιότητα υγείας του πληθυσµού, αφού µε τις LDCTs και άλλα νοσήµατα, καρδιαγγειακά και πνευµονολογικά, θα µπορούσαν να διαγνωσθούν. Βέβαια µια τέτοια προσπάθεια θα πρέπει να είναι Εθνική, να καλύπτει όλη την επικράτεια, να βασίζεται σε υποδοµές της πρωτοβάθµιας περίθαλψης και να στελεχώνεται από επαγγελµατίες υγείας πολλών ειδικοτήτων. Επιπλέον των των αναγκαίων υποδοµών, σηµαντική είναι και η σωστή ενηµέρωση του πληθυσµού, ώστε να διεκδικήσει τη δηµιουργία του και να συµµετάσχει µαζικά, συντονισµένα και χωρίς πανικό, σε ένα τέτοιο εθνικό πρόγραµµα, όταν εφαρµοσθεί.

Η έγκαιρη πρόληψη δεν αποτελεί τη µόνη προσπάθεια για την συνολική υποστήριξη των ασθενών µε ΚΠ. Η σωστή ενηµέρωση, η αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας και τεχνητής νοηµοσύνης, η εφαρµογή καινοτόµων θεραπειών και η καθιέρωση εξειδικευµένων Κέντρων Αριστείας για τον ΚΠ αποτελούν την αιχµή του δόρατος στην καταπολέµηση του ΚΠ.Σε ένα περιβάλλον υπερβολής και παραπληροφόρησης, που συχνά στρέφεται εις βάρος των ίδιων των ασθενών και των φροντιστών τους, είναι πολύ σημαντικό να παρέχεται έγκυρη, κατανοητή και νηφάλια πληροφορία από ερευνητικά και εκπαιδευτικά κέντρα που εξειδικεύονται στον ΚΠ. Στην εποχή τ η ς π ρ ο σ ω π ο ι η µ έ ν η ς ι α τ ρ ι κ ή ς (personalized medicine), επιβάλλεται να εξατοµικεύεται η πρόληψη, η έγκαιρη διάγνωση, η θεραπεία και η υποστήριξη των ασθενών µε ΚΠ, λαµβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες του ασθενή και τη µοριακή ανάλυση του όγκου.Τέλος, η ταχύτατα εξελισσόµενη επιστηµονική γνώση και η µεγάλη εξειδίκευση απαιτούν τη διεπιστηµονική προσέγγιση, µε συµµετοχή επαγγελµατιών υγείας από πολλές ειδικότητες, όπου όλοι οι συµµετέχοντες θα συνεισφέρουν τη γνώση και την εµπειρία τους, για την επίτευξη του βέλτιστου θεραπευτικού αποτελέσµατος.

Κωνσταντίνος Ν. Συρίγος